اَلنّاسُ أعداءُ ماجَهِلوا؛
مردم، با آنچه نمى دانند دشمن اند.
خَوَافِي الْأَخْلَاقِ تَكْشِفُهَا الْمُعَاشَرَة؛
خصلت ها و اخلاق پنهان را، معاشرت آشكار مى سازد.
اَلنّاسُ إلى أشكالِهِم أَميَلُ؛
مردم به همانند خود، بيشتر تمايل دارند.
اَلنَّومُ راحَةٌ لِلجَسَدِ و َالنُّطقُ راحَةٌ لِلرّوحِ و َالسُّكوتُ راحَةٌ لِلعَقلِ؛
خواب، آرام بخش جسم است، سخن گفتن آسايش روح است و سكوت، سبب راحتى عقل است.
إِنَّ لِلْقُلُوبِ شَهْوَةً وَ كَرَاهَةً وَ إِقْبَالًا وَ إِدْبَاراً فَأْتُوهَا مِنْ إِقْبَالِهَا وَ شَهْوَتِهَا فَإِنَّ الْقَلْبَ إِذَا أُكْرِهَ عَمِي
دلها را حالتِ خواستن و ناخواستن و روى آوردن و پشت كردن است. از راه خواسته ها و تمايلات سراغ قلبها برويد، چرا كه اگر دل را به كارى مجبور كنند، كور مى شود.
اَلنّاسُ كَالشَّجَرِ شَرابُهُ واحِدٌ و َثَمَرُهُ مُختَلِفٌ؛
مردم همانند درختان اند كه آبشان يكى است و ميوه هايشان گوناگون.
مَنْ أَرَادَ أَنْ لَا يَشْتَكِيَ مَثَانَتَهُ فَلَا يَحْبِسِ الْبَوْلَ وَ لَوْ عَلَى ظَهْرِ دَابَّتِه
كسى كه ميخواهد از ناراحتى مثانه شكايت نكند بول خود را نگه ندارد و لو اينكه سوار اسب باشد.
لَا تَدْخُلِ الْحَمَّامَ إِلَّا وَ فِي جَوْفِكَ شَيْءٌ يُطْفَأُ بِهِ عَنْكَ وَهَجُ الْمَعِدَةِ وَ هُوَ أَقْوَى لِلْبَدَنِ وَ لَا تَدْخُلْهُ وَ أَنْتَ مُمْتَلِئٌ مِنَ الطَّعَامِ.
داخل حمام نشو مگر در حالى كه در شكمت چيزى (غذايى) كه شدت حرارت معده را خاموش كند وجود داشته باشد، كه براى بدن موجب تقويت است و در حالى كه شكمت از غذا پر است نيز وارد حمام مشو.
اِثنانِ عَليلانِ أَبَدا : صَحيحٌ مُحتَمٍ و َعَليلٌ مُخَلِّط؛
دوگروه هميشه مريضند، سالمى كه پرهيز ميكند و مريضى كه پرهيز نميكند.
مَن أَرادَ أَن لا يُوذيَهُ مِعدَتُهُ فَلا يَشرَب بَينَ طَعامِهِ ماءً؛
هر كس مى خواهد معده اش آزارش ندهد، در بين غذا آب نخورد.
لَيسَ مِن دَواءٍ اِلاّ و َهُوَ يُهيجُ داءً؛
دارويى نيست مگر اين كه بيمارى ديگرى را تحريك مى كند.
تَجَنَّبِ الدَّوَاءَ مَا احْتَمَلَ بَدَنُكَ الدَّاءَ فَإِذَا لَمْ يَحْتَمِلِ الدَّاءَ فَالدَّوَاء
تا هنگامى كه بدنت درد را تحمل مى كند از مصرف دارو بپرهيز، چنانچه درد را تحمل نكردى آنگاه از دارو استفاده كن.
ما خَلَقَ اللّه تَعالى داءً إِلاّ وَ خَلَقَ دَواءً إِلاَّ السامَ؛
خداوند هيچ دردى را بى درمان نيافريده مگر سام (مرگ) كه درمان ندارد.
